Kıdem ve İhbar Tazminatı

Kıdem ve İhbar Tazminatı: İşçinin Hakları Nelerdir?

İşçi-işveren ilişkilerinde en çok merak edilen konuların başında kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı gelmektedir. Her iki tazminat türü de 4857 sayılı İş Kanunu’nda düzenlenmiş olup, işçilerin iş güvencesini sağlamak amacıyla getirilmiştir. Bu yazımızda kıdem ve ihbar tazminatını, şartlarını ve hesaplama esaslarını kapsamlı şekilde ele alıyoruz.

Kıdem Tazminatı Nedir?

Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde belirli bir süre çalıştıktan sonra iş sözleşmesinin kanunda belirtilen nedenlerle sona ermesi halinde hak kazandığı parasal haktır.

Kıdem Tazminatına Hak Kazanma Şartları

Bir işçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için:

· İşyerinde en az 1 yıl çalışmış olması,

· İş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın feshedilmiş olması,

· İşçinin haklı nedenle iş akdini feshetmesi (ör. ücretin ödenmemesi, mobbing, sağlık sorunları),

· Erkek işçinin askerlik nedeniyle ayrılması,

· Kadın işçinin evlendiği tarihten itibaren 1 yıl içinde işten ayrılması,

· İşçinin emeklilik (yaşlılık) nedeniyle ayrılması

gerekir.

Kıdem Tazminatı Hesaplama

· Kıdem tazminatı, işçinin her bir yıl için 30 günlük brüt ücreti üzerinden hesaplanır.

· Hesaplamada, çıplak maaş yanında işçiye düzenli ödenen prim, yemek, yol yardımı gibi ek ödemeler de dikkate alınır.

· Örneğin: 5 yıl çalışan ve brüt maaşı 20.000 TL olan bir işçi, yaklaşık 100.000 TL kıdem tazminatına hak kazanır.

İhbar Tazminatı Nedir?

İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde işçinin veya işverenin karşı tarafa tanınan bildirim süresine uymaması durumunda ödenen tazminattır.

İhbar Süreleri

İşçinin kıdemine göre bildirim süreleri şöyledir:

· 0 – 6 ay çalışmış işçi için → 2 hafta

· 6 – 18 ay çalışmış işçi için → 4 hafta

· 18 – 36 ay çalışmış işçi için → 6 hafta

· 3 yıldan fazla çalışmış işçi için → 8 hafta

Bu süreler boyunca işçinin çalışmaya devam etmesi gerekir. İşveren işçiyi hemen çıkarmak isterse bu sürelere karşılık gelen ihbar tazminatını ödemek zorundadır.

İhbar Tazminatı Hesaplama

· İhbar tazminatı, işçinin brüt ücreti esas alınarak hesaplanır.

· Örneğin: 3 yıl 2 ay çalışmış ve brüt maaşı 20.000 TL olan bir işçinin ihbar süresi 8 haftadır. Buna göre işçi yaklaşık 40.000 TL ihbar tazminatına hak kazanır.

Kıdem ve İhbar Tazminatının Farkı

· Kıdem tazminatı: İşçinin işyerindeki hizmet süresine bağlıdır.

· İhbar tazminatı: İş sözleşmesinin feshi sırasında bildirim sürelerine uyulmamasından doğar.

· Her iki tazminat da farklı şartlara bağlı olsa da işçilerin en temel mali hakları arasında yer alır.

Sonuç

İş hukukunda işçinin kıdem ve ihbar tazminatı hakları hem işçiyi korumak hem de işverenin keyfi fesihlerini engellemek için düzenlenmiştir. Ancak uygulamada bu hakların hesaplanması ve talep edilmesi karmaşık olabilir.

 Unutmayın: Bu yazı genel bilgilendirme amaçlıdır. Somut olayın özelliklerine göre farklı sonuçlar doğabilir. Hak kaybı yaşamamak için mutlaka bir iş hukuku avukatından profesyonel destek almanız önerilir.