Yargıtaydan Emsal Karar:Sıfır Otomobil Yenisiyle Değiştirilecek

ARAÇTAKİ GİZLİ AYIBIN HUKUKİ SONUÇLARI VE TÜKETİCİNİN SEÇİMLİK HAKLARI

Uyuşmazlık, satın alınan aracın ayıplı olduğu iddiasına dayalı olarak; aracın ayıpsız misliyle değiştirilmesi, bunun mümkün olmaması hâlinde İİK m.24 uyarınca işlem yapılması, ayrıca ayıp oranında bedel indirimi talebine ilişkindir.

Hukuki Çerçeve

• 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun m.10/1’e göre, ayıbın teslimden itibaren 6 ay içinde ortaya çıkması hâlinde ayıbın teslim tarihinde mevcut olduğu karine olarak kabul edilir.
• Bu durumda ispat yükü satıcıya/davalıya aittir; yani malın ayıplı olmadığını davalı taraf ispat etmelidir.

Somut Olayın Özellikleri

• Bilirkişi raporu denetime elverişli olup, araçtaki boya atmalarının gizli ayıp niteliğinde olduğu, kullanıcı hatasına dayanmadığı tespit edilmiştir.
• Araç sıfır kilometre olup, ayıp nedeniyle beklenen fayda sağlanamamaktadır.
• Ayıplı durumun halen devam ettiği bilirkişi raporuyla ortaya konulmuştur.

Yargılama Sonucu

• Davacı, seçimlik haklarından ayıpsız misliyle değiştirme talebinde bulunmuştur.
• Bu talep, hakkaniyete ve taraflar arasındaki menfaat dengesine uygun bulunmuştur.
• Davalı vekilinin tüm temyiz itirazları reddedilmiş, karar onama ile kesinleşmiştir.

Sonuç

• Gizli ayıp niteliğindeki araç kusuru nedeniyle tüketici, ayıpsız misliyle değişim hakkını kullanabilir.
• Davalı taraf, aracın ayıpsız olduğunu ispatlayamadığından, tüketicinin talebi hukuken korunmuştur.

Yargıtay 3. Hukuk Dairesi        2024/4110 E. , 2025/3187 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi

SAYISI : 2023/1934 E., 2024/2152 K.

İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 8. Tüketici Mahkemesi

SAYISI : 2022/684 E., 2023/502 K.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davalı vekili ve ihbar olunan vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 61. maddesi gereği davanın ihbarı, ihbar olunanı davanın tarafı haline getirmeyeceğinden, davada taraf sıfatı olmayan ve hakkında hüküm kurulmayan ihbar olunan ... Motorlu Araçlar İmal ve Satış A.Ş.'nin temyiz hakkı bulunmadığından temyiz dilekçesinin reddi gerekir.

Davalı vekilinin, gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı vekili; müvekkilinin 03.10.2022 tarihinde davalıdan satın aldığı sıfır aracın kaput, ön çamurluklar, tavan ve bagaj kapağı kısmında tortu şeklinde lekeler olduğunu fark ettiğini ve firma yetkililerine aracı teslim alırken bu durumu bildirdiğini, firma yetkililerince araçtaki lekelerin yıkamadan kaynaklandığını, cila işlemi uygulandığında lekelerin geçeceğinin bildirildiğini; kaput bölgesine uygulanan cila işlemi sonrasında bu işlemle lekelerin çözülmediğini, müvekkilinin aracı bu haliyle teslim almayacağını, aracı iade etmek istediğini, hatasız ve sorunsuz başka bir aracın kendisine teslim edilmesini yazılı olarak bildirdiğini, davalı şirketin lekelerin giderilebileceğini ilettiklerini, ekspertiz muayenesinde yapılan incelemeler ve tanzim edilen rapor sonucunda; aracın boyasında asit deliklenmeleri ve yoğun kireç lekeleri ile benzeri lekeler mevcut olduğunun, aracın muhtelif yerlerinde zımpara, polisaj izleri ve deformeler olduğunun tespit edildiğini belirterek aracın ayıpsız misliyle değiştirilmesini, aksi halde İİK 24. maddeye göre işlem yapılmasını, mümkün olmadığı takdirde ayıp oranında bedelden indirim hakkı ile ilgili olarak fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 5.000,00 TL'nin temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte tahsilini talep etmiştir.

II. CEVAP

Davalı vekili; aracın boyasının standartlara uygun olduğunu, tespit edilen su damlacıklarına benzer izlerin standartlarına uygun prosedür ile giderilebileceğinin davacıya iletildiğini, davacının lekelerin giderilmesini kabul ettiğini ve bunun üzerine lekeleri giderilerek uyuşmazlığa konu aracın 24/10/2022 tarihinde davacıya ayıpsız bir şekilde teslim edildiğini, aracın davalı tarafından teslim alınmadan önce incelendiğini, davacının aracı ayıpsız bir şekilde teslim aldığını belirterek; davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava konusu aracın kaportasındaki boya atmalarının halen devam ettiği ve gizli ayıp niteliğinde olup sıfır kilometre araçtan beklenen faydanın elde edilemeyeceği, bu nedenle, misli ile değişimin koşullarının oluştuğu gerekçesiyle; davanın kabulü ile dava aracın ayıpsız misli ile değiştirilmesine, misliyle değişim mümkün olmadığı hallerde iik 24. maddesinin uygulanmasına karar verilmiş, karara karşı süresi içinde davalı vekili istinaf yoluna başvurmuştur.

IV. İSTİNAF

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; başvurunun esastan reddine karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde davalı vekili ve ihbar olunan vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

V. TEMYİZ

A. Temyiz Sebepleri

Davalı vekili, Afyonkarahisar Asliye Ticaret Mahkemelerinin görevli olduğunu, bu nedenle mahkemenin hem görevsiz hem de yetkisiz olduğunu, talebin zamanaşımına uğradığını, husumetin üretici firmaya yöneltilmesi gerektiğini, davacı tarafın aracı inceleyerek ayıpsız teslim aldığını, boyanın üretici firmanın tolerans değerlerine uygun olduğunu, aracın teslimden sonra kazaya karışıp karışmadığının mahkemece araştırılmadığını, ispat yükünün davacı tarafta olduğunu ve davacının iddiasını ispatlayamadığını ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.

B. Değerlendirme ve Gerekçe

Uyuşmazlık, satın alınan aracın ayıplı olduğu iddiasına dayalı aracın ayıpsız misliyle değiştirilmesi, aksi halde İİK 24. maddeye göre işlem yapılmasını, mümkün olmadığı takdirde ayıp oranında bedelden indirim yapılması istemine ilişkindir.

Temyizen incelenen kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle denetime açık, hüküm kurmaya elverişli bilirkişi raporu dikkate alınarak araçtaki ayıbın gizli ayıp niteliğinde olup kullanıcı hatasına dayanmadığını, 6502 sayılı Kanun'un 10/1 maddesi gereğince ayıbın, 6 ay içinde ortaya çıktığının ve ispat yükünün yani araçta ayıp bulunmadığının davalı tarafa ait olduğunun, aracın kaportasındaki boya atmalarının halen devam ettiği ve gizli ayıp niteliğinde olup sıfır kilometre araçtan beklenen faydanın elde edilemeyeceği ve davacının seçimlik hakkını misli ile değişim şeklinde kullanmasının hakkaniyete ve taraflar arasındaki hak ve menfaatler dengesine de uygun olduğu anlaşılmakla davalı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanması gerekmiştir.

VI. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

1. İhbar olunan ... Motorlu Araçlar İmal ve Satış A.Ş. vekilinin temyiz dilekçesinin REDDİNE,

2. Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA,

Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edenlere yükletilmesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

10.06.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.