Yıllık İzin Kullandırılmayan İşçi İşten Ayrılabilir mi?

Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nin 2015/23510 sayılı kararı ışığında

Çalışanların en temel haklarından biri yıllık ücretli izindir. 4857 sayılı İş Kanunu bu hakkı “vazgeçilemez” olarak tanımlamış ve işverenin işçiye izin kullandırma yükümlülüğünü açıkça düzenlemiştir. Peki işveren yıllık izin hakkını kullandırmazsa işçi ne yapabilir? İş akdini feshedip tazminatlarını alabilir mi?

Bu soruya ışık tutan önemli bir karar Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nin 09.07.2015 tarihli (2014/12301 E., 2015/23510 K.) kararıdır.

Kararın Konusu

Dava konusu olayda, işçi:5 yıl boyunca yıllık izinlerini kullanamadığını,

Fazla mesai ücretlerinin ödenmediğini,

Pazar günü çalışmalarının karşılığının verilmediğini belirterek,

İş Kanunu m.24/II-e uyarınca iş akdini haklı nedenle feshettiğini bildirmiştir. İşçi, bu sebeplerle kıdem ve ihbar tazminatı ile diğer işçilik alacaklarını talep etmiştir.

İlk derece mahkemesi işçinin iddialarını haklı bularak hem kıdem hem de ihbar tazminatına hükmetmiştir. Ancak karar temyiz edilmiştir.

Yargıtay’ın Değerlendirmesi

Yargıtay, şu hususların altını çizmiştir:

Yıllık izin hakkı işveren tarafından kullandırılmak zorundadır. Aksi halde işçi haklı nedenle feshedebilir.İşçi bu durumda kıdem tazminatına hak kazanır.Ancak, ihbar tazminatı fesheden tarafa ait bir hak değildir. Yani işçi sözleşmeyi haklı nedenle feshetse bile ihbar tazminatı isteyemez.Dolayısıyla mahkemenin işçiye ihbar tazminatı vermesi hatalı bulunmuş ve karar bozulmuştur.

İşçiler İçin Çıkarımlar

Yıllık izin hakkınız kutsaldır: İşverenin “izin ücretini ödeyeyim” demesi yeterli değildir, izin mutlaka kullandırılmalıdır.

Haklı fesih hakkınız var: Yıllık izin verilmemesi, fazla mesai ödenmemesi gibi durumlarda işçi sözleşmesini derhal haklı nedenle feshedebilir.

Kıdem tazminatına hak kazanırsınız: Haklı nedenle fesih halinde kıdem tazminatı talep edebilirsiniz.

İhbar tazminatı talep edemezsiniz: Çünkü feshi siz yapmış olursunuz; işveren bu durumda ihbar tazminatı ödemez.

İşverenler İçin Çıkarımlar

Yıllık izinleri kayıt altına alın ve mutlaka kullandırın.

Fazla mesai ve tatil çalışmaları için ödemeleri zamanında yapın.

Aksi halde işçi sözleşmesini haklı nedenle feshederse, kıdem tazminatı ödemek zorunda kalabilirsiniz.

Sonuç

Yargıtay’ın bu kararı, işçi ve işveren ilişkilerinde yıllık izin hakkının ne kadar önemli olduğunu bir kez daha göstermektedir. İşçiye yıllık iznin kullandırılmaması, yalnızca işverenin idari bir yükümlülüğünü ihlal etmesi anlamına gelmez; aynı zamanda işçiye sözleşmeyi haklı nedenle feshetme ve kıdem tazminatı talep etme hakkı verir.

Çalışma hayatında hem işçilerin haklarını bilmesi hem de işverenlerin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesi, uzun vadede iş barışını korumanın en önemli yoludur.